Partijen die gaan samenwerken, maken vaak ook afspraken over exclusiviteit. De vraag hoe ver die exclusiviteit reikt, is wel een onderwerp waar veel discussie over kan ontstaan. Om die discussie te voorkomen, kan het helpen om niet alleen te bespreken wat je samen gaat doen, maar ook waarvoor de exclusiviteit niet geldt. Hoe ingewikkeld dat kan zijn blijkt uit de volgende uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden.
Dovideq en Castbasics
Het ging hier om een kort geding tussen Dovideq Medical B.V. (Dovideq) en Castbasics B.V. (CB). Dovideq is in 2010 begonnen met de ontwikkeling van een endoscoopmeetsysteem voor ziekenhuizen en reparatiebedrijven. In 2011 is Dovideq een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met CB. De samenwerking ziet op ‘de ontwikkeling en exploitatie van endoscoopmeetsystemen (MDE)’. Onder endoscoopmeetsystemen wordt verstaan ‘de huidige versie die in mei 2011 in het ziekenhuis St. Jansdal in Harderwijk getest wordt’. CB gaat voor eigen rekening en risico de software voor de MDE ontwikkelen en deze tegen een vergoeding aan Dovideq in licentie geven.
Exclusiviteit
Voor deze samenwerking maken partijen exclusiviteitsafspraken. CB ontwikkelt de MDE-software uitsluitend voor Dovideq en Dovideq gaat zonder toestemming van CB geen overeenkomst met andere partijen aan voor de ontwikkeling van software voor de MDE.
ScopeControl
Partijen gaan verder met de ontwikkeling van het endoscoopmeetsysteem dat in 2011 in Harderwijk werd getest. Het wordt op de markt gebracht onder de naam ScopeControl. Het apparaat meet endoscopen automatisch op (1) lichtdoorlaatbaarheid, (2) kleurvastheid, (3) focus, (4) kijkhoek, (5) gezichtsveld, (6) fibers en (7) lenzen. Het apparaat kost € 44.000 en is commercieel geen succes.
LightControl
Begin 2019 deelt Dovideq CB mee dat zij zich gaat richten op de ontwikkeling van een nieuw apparaat dat endoscopen meet, genaamd LightControl. Voor de ontwikkeling van de hardware en software wil Dovideq een derde partij inschakelen.
De LightControl meet endoscopen niet automatisch en slechts op 4 van de hiervoor genoemde onderdelen en moet € 27.000 gaan kosten. Het is dus een eenvoudiger en goedkoper apparaat dan de ScopeControl. Eind 2019 heeft Dovideq de LightControl gepresenteerd op een beurs in Duitsland. CB is van mening dat Dovideq hiermee het exclusiviteitsbeding overtreedt en stapt naar de rechter.
Het conflict
De rechter stelt dat het aankomt op de uitleg van de bepalingen in de samenwerkingsovereenkomst over de exclusiviteit. Hierbij is de taalkundige betekenis van de woorden belangrijk, maar doorslaggevend is welke inhoud partijen aan de bepalingen mochten toekennen en wat zij redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. CB moet duidelijk maken waarom zij aanspraak kan maken op exclusiviteit voor de ontwikkeling van de software voor LightControl.
Bij de uitleg van de bepaling legt CB de nadruk op het begrip ‘endoscoopmeetsysteem’, dus alle endoscoopmeetsystemen. Voor Dovideq is het klip en klaar dat deze samenwerking uitsluitend gericht was op het endoscoopmeetsysteem dat in mei 2011 in het St. Jansziekenhuis in Harderwijk werd getest.
Oordeel rechter
Het hof vindt dat niet overduidelijk uit het contract blijkt dat de exclusiviteit uitsluitend gericht is op het endoscoopmeetsysteem dat in mei 2011 in het St. Jansziekenhuis in Harderwijk werd getest en daarvan afgeleide systemen. Anderzijds vindt het hof ook niet dat CB ervan uit mocht gaan dat de samenwerking gericht was op alle ontwikkelingen op het gebied van endoscoopmeetsystemen die Dovideq zou initiëren. Tijdens het aangaan van de samenwerkingsovereenkomst was er nog helemaal geen sprake van andere endoscoopmeetsystemen. CB mocht er niet op vertrouwen dat de exclusiviteitsafspraken die partijen hebben gemaakt, ook betrekking hebben op latere endoscoopsystemen. Het hof weegt mee dat de LightControl is ontworpen voor een andere doelgroep en dus niet concurreert met de ScopeControl.
Afspraken over exclusiviteit
Het is heel zinvol om afspraken te maken over exclusiviteit in een samenwerking. Maar het is ook handig om te bespreken waar de exclusiviteit niet van toepassing is. Ondanks dat je vooraf niet weet wat er op je pad komt of welke ideeën je misschien gaat krijgen, kan die vraag je wel helpen om de exclusiviteitsafspraken duidelijker af te bakenen.
Behoefte aan overleg over een samenwerking? Bel of mail me gerust voor een kop koffie en overleg.
Meer lezen?
