Beperking van aansprakelijkheid in de algemene voorwaarden altijd terecht?

Photo by Kim Gorga on Unsplash

De beperking van de aansprakelijkheid van de ICT-leverancier wordt in het algemeen geregeld in zijn algemene voorwaarden. Hierin wordt de leverancier vaak uitermate goed beschermd en is er meestal weinig in het belang van opdrachtgever geregeld. Dat is een van de reden waarom het beoordelen van die algemene voorwaarden bij het aangaan van een ICT-contract zo belangrijk is. Vaak bestaat de indruk dat de algemene voorwaarden een vaststaand gegeven zijn, maar dat is niet waar. De algemene voorwaarden zijn gewoon een onderdeel van de hele overeenkomst en in principe voor onderhandeling vatbaar, al zal niet iedere leverancier daar voor open staan.

Een van veel bediscussieerde onderwerpen bij de onderhandeling over het contract is de aansprakelijkheid van de leverancier. Je hebt tenslotte weinig aan een contract met je ICT-leverancier, als hij in het geval van schade niet thuis geeft. Toch is dat wel wat de meeste ICT-leverancier doen, hun schade zoveel mogelijk beperken.

Exoneratiebeding

Exoneratiebedingen zijn er in verschillende vormen, maar in de meeste gevallen bevatten ze de volgende onderdelen:

1. In de eerste plaats wordt de aansprakelijkheid vaak beperkt tot de directe schade. Er wordt onderscheid gemaakt tussen directe schade en indirecte schade. Met directe schade wordt gedoeld op de schade die geleden wordt om wanprestatie te herstellen (vervanging of reparatie van het product of het opnieuw uitvoeren of herstellen van de geleverde dienst). Met indirecte schade doelt de leverancier meestal op gevolgschade zoals vertragingsschade of gederfde winst. In de meeste algemene voorwaarden is de aansprakelijkheid beperkt tot de directe schade. (Goed om te weten dat directe en indirecte schade geen juridische termen zijn, en rechter moet dat dus altijd interpreteren.)
2. In aanvulling op de eerste beperking van aansprakelijkheid is aansprakelijkheid van leveranciers vaak ook nog beperkt tot de totale waarde van het contract, met een maximum.

Hoe hard is zo’n uitsluiting van aansprakelijkheid nou daadwerkelijk?  Hof Den Haag deed daar onlangs een uitspraak over .

NBK-GreenCat

Wat was er aan de hand? NBK, een transportonderneming en GreenCat, een IT-bedrijf, hebben een overeenkomst gesloten voor het gebruik, de implementatie en doorontwikkeling van een softwareapplicatie. De opdrachtsom bedraagt € 180.000,-. Uiteindelijk beschikt het opgeleverde softwaresysteem niet over de functionaliteiten zoals partijen die hebben afgesproken. GreenCat is tekortgeschoten in de nakoming van zijn verplichtingen uit de overeenkomst. NBK vordert een schadevergoeding van € 1.900.000,-.

GreenCat beroept zich op de uitsluiting (exoneratie) van haar aansprakelijkheid in haar algemene voorwaarden. Alle indirecte schade (onder andere gevolgschade, gederfde winst, gemiste besparingen, verlies van schade aan gegevens en schade door bedrijfsstagnaties) én alle schade boven de gefactureerde en betaalde totaalbedrag met een maximum van € 200.000,– is daarin uitgesloten van vergoeding.

Wat vind de rechter?

De rechtbank oordeelt dat de exoneratie ten aanzien van de indirecte schade niet rechtsgeldig is. De exoneratie zorgt ervoor dat er onvoldoende prikkel overblijft voor GreenCat om zijn verplichtingen na te komen en dat leidt tot een onaanvaardbaar resultaat. De uitsluiting van de aansprakelijkheid voor schade die boven het factuurbedrag uitstijgt blijft in stand. Deze exoneratie is wel gerechtvaardigd. De rechter is van mening dat als dergelijke exoneratieclausules helemaal niet meer zouden mogen, bedrijven hun aansprakelijkheidsrisico’s alleen tegen heel hoge premies kunnen verzekeren en dat leidt alleen maar tot prijsverhogingen voor opdrachtgevers. GreenCat is dus wel aansprakelijk voor indirecte schade, maar tot een bedrag van € 180.000,-.

Conclusie

De uitsluiting van aansprakelijkheid wordt altijd standaard opgenomen in de overeenkomst tussen ICT-dienstverlener en afnemer, maar de rechter laat die uitsluiting niet per definitie in stand. Waar kijk jij naar bij het beoordelen van je ICT-contracten?

Wil je meer weten over waar je op moet letten bij het beoordelen van ICT-contracten? Ik heb er een boek over geschreven: ICT-contracten-goed-geregeld. Grip op contractsonderhandelingen voor ICT-managers en ondernemers.

Wil je persoonlijk overleg? Ik maak graag tijd voor een vrijblijvende kop koffie en een goed gesprek. Bel me (06-20640950) of mail me: mijke@sandersja.nl.